De Mechelse Ommegang ... een stad maakt zich klaar
De Mechelse Ommegang 25 jaar later. De voorbije 25 jaar is er veel veranderd: de wereld en de samenleving zijn geëvolueerd en men is ondertussen ook wel wat gewend wat straatspektakel, locatietheater en stoeten en optochten betreft. Denk maar aan de Zinneke Parade in Brussel, de vrij recente reuzenstoet in Borgerhout en de locatieprojecten op zomerfestivals zoals de Zomer van Antwerpen en Theater aan Zee.
De Mechelse Ommegang is de weerspiegeling van de wereld vandaag en is door de eeuwen heen altijd onderhevig geweest aan verandering. De Mechelse Ommegang van 2013 wordt een feest voor en door iedereen, met respect voor de traditie en het erfgoed maar ook met aandacht voor hedendaagse artistieke, culturele en sociale aspecten. Bijzonder is dat verloren gegane stukken zoals een draak, een eenhoorn en een walvis, een wereldbol en enkele rekwisieten voor reuzenkinderen opnieuw gecreëerd zullen worden. En er worden voor de reuzenkinderen ook nieuwe reuzenvriendjes gemaakt! Frank Vaganée, stadsartiest van Mechelen, zal speciaal voor de Ommegang een nieuw muziekstuk componeren.
Wie zich de elfde editie uit 1988 herinnert (live meegemaakt of de tv-uitzending gezien), weet dat de Mechelse Ommegang toen vrij statisch was met de opeenvolging van de praalwagens, de reuzenfamilie, het Schip van Oorlog, het Rad van Fortuin, het Ros Beiaard, Opsignoorke, enkele muzikanten en vendelzwaaiers, enz. Op een kwartiertje was het voorbij. Nu krijgt de Mechelse Ommegang een ruimere artistieke invulling en zal deze stoet ca. een uur duren.
Het artistieke creatieproces “Mechelaars zijn terecht trots op de Ommegang. De eeuwenoude Mechelse Ommegangzit verankerd in de geschiedenis van de stad en legt haar ziel bloot. Dit is de eerste Mechelse Ommegang van de 21ste eeuw. Het rijke erfgoed van de stad actualiseren en deelbaar maken zodat iedere Mechelaar zich hierin herkent en zodat de optocht de ziel van de stad vandaag weerspiegelt, dat moet de inzet zijn.” Michael De Cock (artistiek leider/regisseur) over de Mechelse Ommegang
Michael De Cock - auteur, regisseur en directeur van theater ’t ARSENAAL in Mechelen - staat in voor het artistieke concept van de Mechelse Ommegang. Hij krijgt daarvoor versterking van restauratrice/ beeldhouwster Geneviève Hardy, figuren- en theatermaker Paul Contryn en kostuumontwerpster Myriam Van Gucht. De hele stoet en de voorbereidende fase worden ondersteund vanuit de Erfgoedcel Mechelen.
“Ik heb een grote voorliefde voor folklore, tradities en geschiedenis in het algemeen. Het is voor mij dan ook een unieke kans om deel uit te maken van zo'n bijzonder project als de Mechelse Ommegang. Samen met Valentine Kempynck bestudeer ik de historiek van alle elementen uit de stoet en zoeken we een manier om ons daar, met respect voor het erfgoed, in een eigentijds kader toe te verhouden.” Myriam Van Gucht (kostuumontwerpster) over de Mechelse Ommegang
Uiteraard zijn de voorbereidingen van de Hanswijkcavalcade Mechelen en de Mechelse Ommegang al een hele tijd bezig. Nu, begin februari, staat het artistieke concept van de Mechelse Ommegang zo goed als volledig op punt. De reuzenhoofden en -handen hebben net een behandeling tegen houtworm achter de rug zodat Geneviève Hardy ze verder kan restaureren. Het binnenwerk van de kinderreuzen werd gedemonteerd en zal de nieuwe reuzenvriendjes van een skelet voorzien.
Voor de oude reuzenkinderen worden nieuwe rieten constructies op traditionele wijze gevlochten uit wilgentenen. Zij krijgen dus hun oorspronkelijke constructie terug. Het ontwerp voor de hoofden van de nieuwe reuzenkinderen is klaar maar moet tot de Mechelse Ommegang een verrassing blijven. Paul Contryn werkt nu op basis van zijn schetsen aan de realisatie van de drie verloren gegane figuren. Paul heeft al onnoemelijk veel figuren en creaties gemaakt maar omwille van de grote afmetingen voor een stoet, is dit ook voor hem een uitdaging. Kostuumontwerpster Myriam ontwerpt niet enkel de nieuwe kostuums voor de oude en de nieuwe reuzen én de kledij voor de figuranten, ze bepaalt ook mee, in overleg met Michael De Cock, de toon, stijl en kleur van de hele stoet.
“De Mechelse Ommegangsreuzen zijn sinds 2005 opgenomen op de UNESCO Lijst voor het Immaterieel Cultureel Erfgoed van de Mensheid. Sinds mei 2010 staan de Mechelse Ommegang en de Ommegangsreuzen ook op de Vlaamse Inventaris voor het Immaterieel Cultureel Erfgoed. Deze reuzen zijn bijzonder waardevol. De hoofden en handen zijn gesculpteerd uit hout. Zij dateren zeker van voor de 20ste eeuw, mogelijk met nog een oudere structuur als basis. Momenteel zijn de reuzen deels gedemonteerd. De reuzenhoofden ondergaan nu een anoxie behandeling: ze zitten nu in een afgesloten zak waarin de zuurstof zodanig wordt verlaagd, dat de houtwormkever sterft.” Geneviève Hardy (restauratrice en beeldhouwster) over de Mechelse Ommegang
Een stad bereidt zich voor op dit feestelijke evenement.Voor de Mechelse Ommegang is niet enkel het evenement op zich belangrijk maar ook hoe de Mechelaar dit ervaart, hoe hij daarbij betrokken wordt en daar mee naar toeleeft. De Mechelse Ommegang moet opnieuw leven in Mechelen, en niet enkel op zondag 25 augustus en zondag 1 september, ook vooraf. Vrijwilligers en figuranten hebben zich aangemeld om mee te lopen, kostuums te maken, de wagens op te knappen, enz. Handelaars engageren zich om iets exclusiefs op de markt te brengen of om hun etalages in het kader van de Hanswijkcavalcade aan te kleden. De Mechelse wijken en dorpen gaan op zoek naar foto’s en verhalen uit hun wijk of dorp en maken hun inwoners warm om het verhaal vooraf al mee tot leven te brengen. Er wordt samengewerkt met scholen, jeugdbewegingen, verenigingen, buurtkringen en organisaties zoals Vormingplus of de Gidsenbond van Mechelen.
Tal van stadsdiensten en bijvoorbeeld ook H30 zetten mee hun schouders onder deze Mechelse Ommegang. Voor de Erfgoedcel is hierin een belangrijke rol weggelegd. Zij coördineren het behoud en beheer van de Ommegangsfiguren en het verzamelen van verhalen en beeldmateriaal van vroegere edities. Ze organiseren ook tal van activiteiten met diverse partners, zoals de wildbreiers die kostuums breien voor de reuzenkinderen en de Stikbitchen van H30 die nieuwe kostuums maken voor de figuren op het Rad van Fortuin. In de Erfgoedmobiel, de vitrineruimte in het Lamotgebouw, wordt vanaf nu tot begin september in fases een tentoonstelling rond de Ommegang opgebouwd. Erfgoeddag op zondag 21 april is in dat kader een datum om in uw agenda te noteren.
Sociale media en teasers. De klassieke communicatiekanalen van 25 jaar geleden, zoals affiches, folders, aankondigingen en verslaggeving in de pers en mond-tot-mondreclame, worden anno 2013 aangevuld met de troeven van de digitale en sociale media. Voor de Mechelse Ommegang willen we bewust ook een jongere generatie aanspreken en warm maken en dan kan communicatie via de sociale media niet ontbreken. Zo heeft de Mechelse Ommegang een eigen Facebookpagina www.facebook.com/MechelseOmmegang. Op de site www.cavalcade.be vindt u informatie over de Hanswijkcavalcade Mechelen in zijn geheel en ook specifiek over de Hanswijkcavalcade, het religieuze-historische deel en het wereldse luik, de Mechelse Ommegang.
Van februari tot augustus worden ook enkele promotionele teasers/acties gepland om de Mechelaar wakker te houden en het draagvlak en de betrokkenheid te vergroten. Zodat iedereen in augustus weet dat de Hanswijkcavalcade Mechelen, met de Mechelse Ommegang, door de stad trekt en dat men dit unieke evenement niet mag missen.
Oproep voor vrijwilligers en archiefmateriaal. Voor de Mechelse Ommegang zijn we nog op zoek naar:
- 6-tal vrijwilligers om een grote wereldbol te dragen
- 15-tal reuzendragers
- 10-tal dragers van andere figuren/creaties
- 3 vrijwilligers die een filosoof uitbeelden
- 15-tal mensen die op één van de praalwagens willen zitten
- (wagen van de Lisbloem, wagen van De Peoene en slede van de Peoene)
- vrijwilligers om mee kostuums te maken (uitvoerend werk, een kostuumontwerpster
- bedenkt het kostuum maar we zoeken nog extra handen om de kostuums te naaien),
- er zijn zowel voor volwassenen als voor kinderen kostuums
- 4 broers voor op het Ros Beiaard (tussen ca. 5 à ca. 16 jaar)
- 100 kinderen om mee op te stappen en te zingen in een kinderkoor
- (leeftijd: lagere school, 5de en 6de leerjaar) – een beetje zangtalent volstaat
Vrijwilligers kunnen zich bij Eva Van Hoye, Erfgoedcoördinator van de Erfgoedcel, aanmelden: eva.vanhoye@mechelen.be en 015 29 49 19.
Voor de Erfgoedmobiel zoeken we verhalen, foto’s en gefilmd materiaal van mensen die meewerkten aan vroegere edities van de Mechelse Ommegang of die langs de kant stonden te kijken maar daar ook nog leuke anekdotes over hebben. U hebt nog materiaal uit de oude doos?
Contacteer erfgoedmobiel@mechelen.be en u kunt afspreken wanneer en hoe u dit materiaal kunt aanleveren.